Chromosomen

Het menselijk lichaam bestaat uit miljarden cellen. In de kern van deze cellen zitten de chromosomen. De chromosomen zijn de dragers van ons erfelijkheidsmateriaal. De chromosomen bevatten genen. Op de genen zit alle genetische informatie die nodig is voor het ontwikkelen, in stand houden en voortplanten van een individu.

Chromosomen zijn voor te stellen als lange, dunne, opgevouwen strengen. Deze bestaan uit een stof die chromatine wordt genoemd. Chromatine is een combinatie van DNA (desoxyribonucleïnezuur) en een aantal eiwitten. Deze eiwitten spelen een rol bij het opvouwen van de lange strengen DNA.

Elke lichaamscel heeft gewoonlijk 23 paar chromosomen. Een chromosomenpaar bestaat uit twee dezelfde chromosomen. In totaal heeft iedere lichaamscel dus 46 chromosomen.

In de eicel en zaadcel (voortplantingscellen) zitten 23 chromosomen. Tijdens de bevruchting komen er 23 chromosomen van de eicel van de moeder en 23 chromosomen vanuit de zaadcel van de vader bij elkaar. Zo ontstaat er weer een cel met 46 chromosomen. Een vrouw heeft twee X- chromosomen, één van haar vader en één van haar moeder. Een man heeft een X- chromosoom afkomstig van zijn moeder, en een Y- chromosoom afkomstig van zijn vader.

Karyogram

Chromosomen zijn zo dun dat we ze zelfs met de microscoop niet kunnen zien. Alleen wanneer de cel zich gaat delen, zijn ze zichtbaar onder de microscoop. Dat komt omdat de chromosomen zich dan opvouwen en verdikken. Onder de microscoop kunnen chromosomen geordend worden op grootte en vorm. Dan ontstaat een chromosomenkaart of karyogram. Een karyogram is een overzichtelijk plaatje van de chromosomen. Daarop is te zien of er te veel of te weinig chromosomen zijn. Of dat er chromosomen zijn die qua vorm en grootte afwijken. Afwijkingen aan de chromosomen kunnen aandoeningen veroorzaken.
Op dit karyogram van een (gezonde) man is te zien dat elk chromosoom er anders uit ziet. Het 23e paar (de geslachtschromosomen) bestaat bij de man uit een groot X- en een klein Y-chromosoom.

BRON: Op erfelijkheid.nl vind je betrouwbare informatie over erfelijkheid, erfelijke aandoeningen en genetisch onderzoek. www.erfelijkheid.nl