Als borstvoeding geven niet lukt

Vloeibaar goud zoals het ook wel eens wordt genoemd: moedermelk. Borstvoeding geven heeft een romantisch imago, er wordt gezegd dat het de beste voeding is voor je kindje, het is gratis en zo zijn er nog meer redenen om te kiezen voor het geven van borstvoeding. Maar wat als borstvoeding geven niet lukt of gaat zoals je het van tevoren had bedacht?

“Dat doe ik wel even, borstvoeding geven”

Ik, 25 jaar en zwanger van mijn eerste kindje, wist het zeker: ik ga borstvoeding geven. Ondanks dat het me niet per se heel romantisch leek, vond ik het wel de beste keuze voor mijn kindje. En zodra mijn zoon Ravi – na bijna 41 weken zwangerschap – geboren werd, begon dan ook mijn borstvoedingsavontuur. Het was alleen niet het avontuur dat ik van te voren in mijn hoofd had. Ik dacht “dat doe ik wel even, borstvoeding geven”. De kolf stond klaar, voor als het nodig was, maar daar ging ik eigenlijk niet vanuit. In ieder geval niet in het begin, dat zou ik pas nodig hebben zodra ik weer wat meer op stap zou gaan en zou moeten afkolven, of zodra Ravi naar de opvang zou gaan met 3 maanden. Hoezo zou ik de kolf eerder nodig hebben?

Kraamweek: kolven, voeden, bijvoeden en opnieuw

Vlak na de geboorte werd Ravi al bij mij aangelegd en leek hij het aanhappen goed door te hebben. Hij kwam plassend en poepend ter wereld, dus hij zou ook wel honger gehad hebben ;). Wel merkten we dat hij de borst snel weer losliet. Daarnaast was het voor mij ontiegelijk pijnlijk elke keer dat hij aanhapte. Alle begin is lastig, dus gewoon even doorzetten zei mijn kraamverzorgster. Dit zou mij lukken, de pijn zou minder worden. De eerste dagen viel Ravi veel af. Het is normaal dat een pasgeboren baby in eerste instantie weer afvalt na de geboorte, ze mogen dan maximaal 10% van het geboortegewicht afvallen. Ravi zat op dag 3 aan die 10% – hij was bijna 400 gram afgevallen – en dus werden we geadviseerd om te gaan bijvoeden.

Zo kreeg hij naast borstvoeding ook flesvoeding en daarnaast moest ik gaan beginnen met kolven. Om de productie te verbeteren, maar ook om een voorraad op te bouwen zodat ik Ravi kon gaan bijvoeden met mijn eigen melk in plaats van met flesvoeding. Het voeden begon mij steeds meer tegen te staan, het deed zo ontiegelijk veel pijn. Het aanhappen deed ontzettend pijn, maar ook daarna bleef het pijn doen. Het waren geen mooie voedingsmomenten, zoals ik me van tevoren had bedacht, maar het voelde als een kwelling. 

Koorts en pijn: een borstontsteking

Ik begon me niet lekker te voelen, was rillig en had hoofdpijn. Ik zag dat mijn borst heel rood was en voelde heel hard aan. Nu had ik al een aantal dagen flink last van stuwing, waardoor ik me niet meteen zorgen maakte omdat ik dacht dat het bij de stuwing hoorde. Maar toen de kraamverzorgster kwam gaf ze aan dat het misschien een borstontsteking zou kunnen zijn. Zodra mijn temperatuur was opgemeten en het duidelijk was dat ik koorts had was de kans op een borstontsteking nog groter. Uiteindelijk heb ik geen antibiotica gekregen van de huisarts, de ontsteking zou vanzelf moeten weggaan. Veel masseren, koelen en vooral blijven voeden. Deed het voeden voor de borstontsteking al pijn, deed het nu nog vele malen meer pijn. Ik wist niet waar ik het zoeken moest. Maar stoppen? Nee, dat zou ik niet doen. Tanden op elkaar en doorgaan!

Mijn dag bestond alleen maar uit voeden en kolven

De kraamweek was ondertussen voorbij en ik had afscheid genomen van de kraamverzorgster. Ik dacht echt “hoe ga ik dit doen zonder haar?”, zij hielp me als het aanhappen niet lukte of hielp me met verschillende houdingen. Dit kan ik niet zelf? Ik ging stug door met voeden, bijvoeden en kolven en dat de hele dag en nacht door. Het aanhappen van Ravi ging steeds slechter, mijn tepels lagen volledig open en ik zag het niet meer zitten. Ik begon steeds meer op te zien tegen het voeden. Ravi lag soms wel een uur aan de borst voordat hij een keer klaar was (kwam er wel genoeg uit?), vervolgens ging ik kolven wat me ook wel een half uur kostte en voordat ik alles had opgeruimd en schoongemaakt was het alweer bijna tijd voor de volgende voeding.

Zo bestond voor mijn gevoel de dag alleen maar uit voeden en kolven. Vooral in de nacht zag ik er tegenop, ik kwam amper aan slaap toe en had veel pijn. Huilend kwam ik de nachten door. Mijn vriend hielp me waar het kon, moedigde me aan, maar veel meer dan dat kon hij ook niet doen. Hardop uitspreken dat ik eraan dacht om ermee te stoppen deed ik nog niet.

Kolven geen succes

Het kwam vaak genoeg voor dat ik melk had gekolfd en ik zag dat de melk rood was, mijn tepel lag weer eens volledig open en het bloed kwam bij de melk terecht. Ik smeerde mij rot met calendulan zalf maar dat leek weinig te doen. Huilend belde ik mijn moeder, die vervolgens tepelhoedjes had gekocht en voor me meenam. Dat zijn een soort siliconen hoedjes die je op de tepels zet zodat het minder pijn doet met aanhappen. Het ging daarna wel iets beter qua pijn, maar het viel me op dat Ravi gewoon niet goed aanhapte en hij altijd snel los liet of niet goed had aangehapt en het even duurde voordat hij eindelijk goed had aangehapt. Het maakte mij heel onzeker, deed ik iets verkeerd? Hielp ik hem niet genoeg? Daarnaast moest ik nog steeds bijvoeden omdat hij niet genoeg aan kwam, dus was mijn moedermelk wel goed genoeg voor hem? En kwam er überhaupt wel wat uit als hij dronk? Als ik kolfde kwam er nooit heel veel uit, maar er werd mij verteld dat er met kolven altijd minder uit kwam dan met live voeden. Maar wat als dat nou niet het geval was en Ravi nauwelijks iets binnen kreeg? Die voorraden opbouwen met kolven is mij ook nooit gelukt, ik kolfde amper genoeg om de dag mee door te komen. De zakjes die ik speciaal had gekocht om de melk mee in te vriezen heb ik nooit gebruikt. Voorzichtig begon ik het aan te kaarten bij mijn vriend dat ik dacht aan stoppen. Ik vond het lastig want borstvoeding is toch de beste keuze? 

Naar de lactatiekundige voor advies

Steeds meer kwam de gedachte in me op om te stoppen. Ik durfde het alleen niet te vaak hardop uit te spreken, want dan voelde het als een mislukking. Ik moest het nog een kans geven van mezelf en dus besloot ik om naar de lactatiekundige te gaan die bij ons op de verloskundigenpraktijk werkt en daar 1 keer per maand aanwezig is. Ravi was inmiddels 4 weken oud en was pas net weer op zijn geboortegewicht, terwijl hij met een heel mooi gewicht van 3810 gram geboren was. De lactatiekundige bekeek Ravi en keek hoe het aanhappen en voeden ging. Ze gaf mij daarna aan dat Ravi zijn tongriem te kort is en hij daardoor niet goed kan aanhappen. Dit zorgde ervoor dat het bij mij zoveel pijn deed, omdat hij gewoon niet goed kon aanhappen en ik last had van hele erge tepelkloven. Waarschijnlijk kreeg hij daardoor ook telkens maar weinig binnen en was ik daarom ook telkens zo lang bezig per voeding. Om dit probleem op te lossen konden we ervoor kiezen om Ravi’s tongriempje te laten klieven. Het tongriempje wordt dan langer en aanhappen zou makkelijker gaan.

Uiteindelijk de knoop doorgehakt

Ik heb met mijn vriend overlegd om het tongriempje te laten klieven. Ravi zou dan beter kunnen drinken uit de borst, maar ook uit de fles. Nu had hij met drinken uit de fles totaal geen moeite, de afgekolfde melk had hij altijd heel snel op, zonder problemen. En ergens in mijn hoofd had ik, ook al voordat ik naar de lactatiekundige ging, de gedachte om gewoon te stoppen. We maakten de beslissing, na veel moeite en schuldgevoelens, om te stoppen met borstvoeding geven en om zijn tongriempje niet te laten klieven. Wel zou ik doorgaan met kolven zodat ik hem met de fles nog mijn moedermelk kon geven. Er viel zo’n grote last van mijn schouders en ik voelde me heel erg opgelucht. Pas op dat moment besefte ik me dat ik me heel erg verdrietig en heel down heb gevoeld. Ik voelde me een mislukking omdat het niet lukte, terwijl ik om me heen toch genoeg vrouwen zag waarbij het leek alsof borstvoeding super makkelijk en vanzelf ging. Na deze beslissing werd ik een veel leukere en relaxte moeder. Ik begon het eindelijk leuk te vinden om moeder te zijn, de nachten werden beter en ik kon genieten van het moederschap. Ik heb nog een aantal weken gekolfd, maar de productie nam snel af waardoor er steeds minder uitkwam. Toen ben ik volledig overgestapt op flesvoeding en Ravi begon vanaf dat moment goed te groeien. Niet alleen voor mij, maar ook voor Ravi was het een goede beslissing om te stoppen met borstvoeding. Borstvoeding kan heel mooi zijn en super goed voor je kindje, maar soms ook niet. En dat is ook goed!

Borstvoeding bij een volgend kindje

Toen Ravi net een jaar was, kwam ik erachter dat ik weer zwanger was. Vanaf dat moment ben ik weer gaan nadenken over borstvoeding. De hele zwangerschap heb ik getwijfeld of ik het weer wilde proberen. Na het intakegesprek met de kraamverzorgster, die aangaf dat je minder uur zorg krijgt als je geen borstvoeding geeft, heb ik besloten om het toch weer te gaan proberen. Wel gaf ik aan dat ik niet meer wilde kolven. Toen Tara geboren was, startte ik meteen weer met borstvoeding. Ze hapte goed aan en volgens de kraamverzorgster en verloskundige had Tara geen verkort tongriempje. Het zou er dus op moeten wijzen dat het zou gaan lukken dit keer. Op dag 2 na de geboorte merkte ik dat ik me zo ontiegelijk down voelde en opzag tegen het voeden. Ondanks dat het voeden makkelijker ging dan bij Ravi. Het deed wel zeer, maar dat hoort er zeker in het begin bij. Maar ik voelde me zwaar ongelukkig en ik herkende het gevoel dat ik ook wekenlang heb gehad bij Ravi. Op dag 3 zei ik tegen mijn vriend en tegen de kraamverzorgster dat ik ging stoppen met borstvoeding. De kraamverzorgster zei dat ze dat al had verwacht.

Ik had al flesvoeding in huis, voor het geval dat en we begonnen met flesvoeding. Vanaf die dag heb ik zo’n fijne, gelukkige kraamweek gehad. Dit is de moeder die ik wilde zijn en ook kon zijn! Een aantal jaar later werd mijn derde kindje, Loua, geboren. Vanaf dag 1 heeft zij flesvoeding gekregen.

Wees lief voor jezelf!

Ik heb me, ondanks dat ik heel blij was met de keuze, lang schuldig gevoeld om te stoppen met borstvoeding. Gelukkig kon ik dit bij mijn tweede kindje veel makkelijker loslaten en merkte ik dat een gelukkige moeder veel belangrijker is dan het moeten slagen van borstvoeding. Lieve mama’s bij wie borstvoeding geven, om welke reden dan ook, niet lukt: het ligt niet aan jou. Voel je niet schuldig, onze kleintjes worden ook groot met flesvoeding. Doe wat goed voor jou voelt en niet wat er van je verwacht wordt door de maatschappij. Een blije moeder is een blije baby!

Veel liefs,
Maron.
Moeder van Ravi, Tara en Loua