Hersenontwikkeling baby 0-2 maanden

Een baby wordt geboren met goed werkende hersenen. Alle onderdelen in de hersenen zijn aanwezig en functioneren, maar dat wil niet zeggen dat de hersenen van de baby exact hetzelfde zijn als die van ons. Hoe werkt de hersenontwikkeling van een baby?

In dit artikel lees je over de hersenontwikkeling van je baby van 0-2 maanden:

• Aanrakingen
• Voeding
• Huilen
• Zien
• Horen

Je moet het je zo voorstellen: hersenen zijn eigenlijk niet één ding, maar bestaan uit verschillende onderdelen. Al die onderdelen moeten zich steeds weer beter ontwikkelen en in iedere periode tijdens de eerste levensjaren zijn er weer andere onderdelen waar dan bijzondere ontwikkelingen zijn. Hier geven we je een kijkje in die grootse ontwikkeling in de hersenen van je baby, gebaseerd op een gezamenlijk project tussen Boston University School of Medicine, Erikson Institute and Zero to Three (www.zerotothree.org) Tijdens deze periode van de ontwikkeling van de hersenen (0-2 maanden), maakt je baby zijn eerste mentale sprong: 5 weken na de uitgerekende datum.

Hersenontwikkeling: geboorte tot 2 maanden

Vooral over de onderdelen in de hersenen die te maken hebben met aanrakingen, voeding, huilen, horen en zien zijn erg bijzondere zaken om te vertellen.

Aanrakingen

Vanaf de geboorte is het gedeelte in de hersenen dat aanrakingen registreert en verwerkt al erg goed ontwikkeld. Dat moet ook wel, want deze aanrakingen zijn essentieel voor een goede start in het leven. Vanaf de geboorte begint dit onderdeel in de hersenen zich in een razend tempo verder te ontwikkelen. De hersenen registreren de aanrakingen natuurlijk alleen maar. De hersenen zelf worden immers niet aangeraakt. Je ziet dat een pasgeboren baby bepaalde plekken op het lichaam heeft waar de aanrakingen zo sterk gevoeld worden dat deze aanrakingen beter geregistreerd worden in de hersenen dan dat deze geregistreerd worden bij andere plekken op het lichaam. Het gaat hier om het gebied rondom de mond, de handpalmen, en de voetzolen. Deze plekjes verdienen dus wat extra aandacht bij het aaien en knuffelen! Maar dat wil niet zeggen dat de rest van de huid niet goed de aanrakingen waarneemt. Sterker nog, de huid is zo ontzettend gevoelig voor aanrakingen dat de lichtste aanraking nog geregistreerd wordt in de hersenen en dus gevoeld wordt! Je kunt dus met recht zeggen dat aanrakingen erg belangrijk zijn tijdens deze eerste maanden.

Voeding

Voeding is essentieel om te overleven, dus is het niet meer dan logisch dat dit gedeelte in de hersenen erg actief is. Dat de soort voeding ook een rol speelt in de snelheid van de hersenontwikkeling en het gewicht van de hersenen, is minder bekend. Borstvoeding speelt een grote rol bij het snel en goed ontwikkelen van myeline, een vettige substantie die de axonen (uitlopers van zenuwcellen die elektrische impulsen geleiden) bedekt. Bij de geboorte is er niet veel myeline aanwezig, maar tegen de tijd dat je kind 3 jaar oud is zijn veel axonen bedekt met myeline. Zodra myeline aanwezig is, zijn neuronen in staat om veel beter en sneller informatie op te nemen en uit te zenden. Een best pittig en ingewikkeld verhaal. Iets wat voor ons wellicht moeilijk te begrijpen is, maar de hersenen van je pasgeboren baby snappen dit proces maar al te goed!

Huilen

De enige manier van je baby om te communiceren, is naast non-verbale communicatie, huilen. Je kunt het huilen van een baby ook niet vergelijken met het huilen van een groter kind of volwassene. Een baby huilt veel eerder. Dit komt mede doordat dit gedeelte van de hersenen nu erg actief is. Bij alle registratie van dingen die ook maar een beetje niet goed aanvoelen, gaat je baby huilen. Simpelweg omdat dit hersengedeelte zo actief is. Maar dat betekent niet dat je baby een enorme aansteller is. In tegendeel!

Ook al beoordelen wij de redenen dat een baby huilt als ‘klein’ of ‘onbelangrijk’, voor je baby zijn het grote zaken. Wij mogen niet oordelen over dat wat belangrijk is voor een baby en wat aanstellerij is. Wij hebben immers niet hetzelfde waarnemingsvermogen als een baby. Daarom geldt echt: troost je baby. Laat hem merken dat wanneer iets niet goed aanvoelt en hij gaat huilen, jij er altijd voor hem bent. Dat gevoel is de beste manier om een baby een gevoel van veiligheid te geven. En dat gevoel van veiligheid draagt weer enorm bij aan het geluk dat een kind op latere leeftijd ervaart.

Zien

Vroeger dacht men nog wel eens dat baby’s niets zagen of alleen zwart en wit. Allemaal onzin weten we nu. Een baby ziet alles, alleen de hersenen kunnen nog niet alles registreren! Ook zijn de oogspieren nog niet goed ontwikkeld. Een pasgeboren baby kan het best scherpstellen op een afstand van 20-40 centimeter. De reden dat hier zo’n grote marge in zit (40 centimeter is immers in dit geval twee keer zo ver), is dat het zicht zich in rap tempo ontwikkelt. We hebben het nu over de ontwikkeling van de hersenen tijdens de eerste twee maanden na de geboorte, dus acht weken verschil. In die acht weken ontwikkelt het gedeelte van de hersenen dat met het zien te maken heeft zich dus extreem. Je zult merken dat je baby een tijdje nodig heeft om scherp te stellen en dat hij in schokken beweegt met zijn ogen. Dit heeft allemaal met de ontwikkeling van de oogspieren en met de ontwikkeling van de hersenen te maken. Het is ongelooflijk leuk om de wereld door de ogen van je baby te zien, letterlijk. Een gevlekte koe tegen een gevlekte achtergrond ziet hij als ‘1’. Alleen de contrasten vallen hem op. Dat het verschillende objecten zijn niet! Dat moeten de hersenen de komende maanden nog leren.

Horen

Het gedeelte in de hersenen die de eerste twee maanden erg actief is, is het gedeelte dat te maken heeft met het horen. Al tijdens de zwangerschap kunnen buikbaby’s geluiden horen. Onderzoek toont aan dat een pasgeboren baby zelfs de dagelijkse geluiden herkent! Denk hierbij niet alleen aan de stem van de ouders, broertjes en zusjes, maar ook aan het geblaf van de hond of andere harde geluiden die dagelijks te horen zijn binnen jullie gezinsleven. Ook zie je dat een pasgeboren baby een voorkeur voor speciale geluiden heeft. De hersenen zijn erg geïnteresseerd in het geluid van pratende mensen, en dan natuurlijk voor de stemmen van zijn ouders, broertjes en zusjes omdat hij die stemmen al kent. Je kunt ook zien dat een baby al echt met het registreren van geluiden bezig is. Hoort hij iets dat hem interesseert, dan draait hij zijn ogen en hoofd in de richting van dat geluid. Speel hiermee maar gun hem wel de tijd om zijn ogen en hoofd te draaien. Dat gaat immers nog niet zo snel als bij ons!

Bron: Zero to three, brainmap

Lees ook:

• Hersenontwikkeling baby 2-6 maanden
• Hersenontwikkeling baby 6-12 maanden
• Hersenontwikkeling dreumes 12-18 maanden
• Mentale sprongen van je baby in het eerste jaar