Kinderen en Bijten

We willen het natuurlijk niet echt weten maar feitelijk is de mens een diersoort, een zoogdier. Als je het van die kant bekijkt is het niet zo vreemd dat hele jonge kinderen wel eens communiceren door middel van bijten. En het is ook niet altijd iets persoonlijks tegen het ‘slachtoffer’.

Niet altijd betekent dat bijten hetzelfde.

Zo rond de leeftijd van 1 ½ zie je dat kinderen beginnen te lopen. Na deze fase concentreert het kind zich op de taalontwikkeling. Onderling communiceren gaat dus nog niet als je 1 tot 2 jaar bent. Maar als een ander iets van je afpakt of je iets aandoet wil je daar wel iets aan doen. Dan bijt je van je af, een mooi gezegde maar op deze leeftijd ook letterlijk van toepassing. Dat is dus zeker gericht op betreffend ander kind. Als een kind deze gewoonte ontwikkeld is dat vaak van korte duur. Als een kind eenmaal kan praten kun je hem leren op die manier te reageren. Tot die tijd kun je benoemen waar zijn mond wel voor bedoeld is. Bijten doe je in een appel of een boterham. Als ouders zijnde terug bijten, zoals ik wel eens hoor, is geen optie. Het kind voelt dan wel wat het veroorzaakt, maar je geeft ook het voorbeeld dat het een goede manier is, kinderen leren immers vanuit de nabootsing. Van belang is te weten dat deze fase niet zo lang duurt, als een kind eenmaal kan praten kun je hem leren op die manier te reageren. Die ontwikkeling gaat meestal heel snel!

Bijtgedrag

Zo rond de leeftijd van 2 ½ – 3 jaar kan een kind ook bijtgedrag laten zien. Dit heeft meestal een andere oorzaak. Nu kan het kind al wel praten. Maar woorden zeggen is wel iets anders dan gevoelens vertellen. Iets lukt niet, je bent gefrustreerd, er is een baby geboren. Je bent verhuisd of op vakantie geweest. Allerlei situaties kunnen een kind uit evenwicht brengen. Zelfs wij als volwassenen kunnen niet altijd verklaren waarom we zo moe zijn of ons zo onbestemd voelen. En dan kan het zijn dat een kind er letterlijk zijn tanden in zet. Elk ander kind of volwassene die in de buurt komt is de klos. Nu kun je het kind wel vertellen dat dit de bedoeling niet is. Vertel het kind dat je tanden niet bedoeld zijn om een ander te bijten. Dat het woorden kan gebruiken. Nog steeds niet om zijn gevoelens onder woorden te brengen. Wel om te zeggen; Ga weg, ik wil alleen zijn. Merk je dat het inderdaad innerlijke spanning is die er uit moet? Geef het kind dan gelegenheid die spanning te stoppen in andere zaken. Ga bijvoorbeeld brood bakken en laat het kind stevig kneden in het deeg. Laat het kind veel kleien of beter nog, koop bijenwas. Te koop in gekleurde plakjes, pas als de handjes warm zijn van het kneden wordt de bijenwas lekker zacht en kneedbaar. Of wat te denken van zo’n ouderwetse knijpkat. Met al je kracht een lampje tevoorschijn ‘toveren’.

Er is nog een laatste vorm van bijten. Ik kom het met regelmaat tegen op het kinderdagverblijf bij kinderen rond 1 jaar. Liefdes beetjes. Bij het knuffelen wordt er ineens gebeten…Ook dit is een hele dierlijke reactie, je ziet het bij katachtige en bij wolven bijvoorbeeld. Wel even schrikken soms. En dat mag best, door jouw schrikreactie schrikt het kind ook. Meer dan op je hoede zijn kun je hier niet aan doen. Vooral blijven knuffelen…

Bijten is nog steeds een niet goed te keuren manier van communiceren. Als je weet waar het vandaan komt is er begrip en kun je op de juiste manier reageren. Succes!

Anneliese Jansen (1968)
www.anneliese-opvoedcoaching.nl